0850 500 00 20

Radyo Reklam

Radyo Reklamı Vermenin Olumlu Yönleri 1- Radyo reklamı geniş kitlelere hitap eden bir yayın aracıdır. Ülkemizde %80 oranında radyo dinlenilirliliği mevcuttur. 2- Diğer kitle iletişim araçlarına göre radyo daha hızlı haber dağıtma özelliğine sahiptir. 3- Bu medya aracı ile hedef kitleye ulaşmak çok kolaydır. Çünkü farklı sosyal ve kültürel gruptaki insanlar, değişik zamanlarda farklı radyo istasyonlarını ve farklı programları dinlerler. 4- Kısa bir zamanda radyo reklamları hazırlanabilir. 5- Maliyet açısından radyo en ucuz tanıtım aracı sayılır. Radyo reklam firmalar için ekonomik bir mecradır. 6- Bu medya aracının yayınlarının her yerden ve günün her saatinde dinlenebilir olması, en önemli avantajlarından biridir. 7- Programda spotu, metni değiştirmek kısa sürede gerçekleşir. Kısa bir zaman diliminde istenilen değişiklik yapılabilir. Radyo reklamlarının spot şeklinde hazırlanması ve yayınlanması çok hızlı olan bir medya aracıdır. Bu sayede firmalar daima güncelliklerini koruyabilirler. 8- Radyo, diğer mecralar ile ulaşılan kitleyi genişletmek amacıyla kullanılabilir. Böylece az bir bütçe ile bilinirlik artırılabilir. 9- Prime Time” denilen insanların trafikte yoğun olarak bulunduğu zamanda sadece radyo insanlara ulaşabilmektedir. 10- Radyo reklamlarında, uygun program formatı kolaylıkla bulunur. Bu yüzden hedeflenen kitleye yönelik yüksek frekans elde etmek çok daha kolaydır. 11- Radyo, dinleyicilerinin hayal gücünü çalıştırmasına fırsat verir. Radyo reklamları, sözler, efektler, müzik, ses ve ses tonu ile dinleyicinin kendi senaryosunu yaratmasına imkân verir. Dinleyici duyduklarınca aklında bir resim oluşturur ve bu kişinin şahsına ait olduğu için, akılda kalma ihtimali de yüksektir. Radyo Reklamı Vermenin Olumsuz Yönleri 1- Yurdumuzda radyo yayınlarının merkezden uzaklaştıkça yayın kalitesi bozulmaktadır. Bu da metnin anlaşılamamasına yol açabilir. 2- Genelde yerel yayın yapan radyo kanallarının sayısının ulusal radyo kanallarına göre fazlalığı yurt çapında firmalar için olumsuz bir etmendir. 3- Radyo pek çok kişi tarafından fon olarak kullanıldığından, dikkatle dinlenilmeyebilir. Bu da tanıtımların kaçırılmasına ve hedef kitleye tam olarak ulaşılamamasına sebep olur. 4- Radyo kanallarının sayısının fazlalığı ölçümü ve çalışmanın geri dönüşünün kontrolünü zorlaştırır. 5- Radyo reklamlarının akılda kalıcılığı çok kısadır. Bu nedenle kısa aralıklarla tekrar edilerek etkinliği artırılmaya çalışılır. 6- Radyo tanıtımlarının sadece işitsel oluşu, görsel olarak değerlendirilecek olan ürünlerde radyonun kullanılamamasına sebep olur.
Radyolar, televizyonlardan farklı özelliklere sahiptir. Bunlar televizyona göre çeşitli dezavantajlara sahiptir. Görsel ve zihinsel etkileşim özellikleri yoktur. Radyolar ise tamamen işitseldir. Televizyon yaygınlaşmaya başlamadan önce, radyolara reklam veriliyor ve daha geniş halk kitlesine hitap ediyordu. Fakat günümüzde hem televizyon kanallarının artması, her ihtiyaca cevap veren yayınların günün her saatinde izlenebilmesiyle, bu araçların ulaşabildiği halk kitlesi azalmıştır. Dolayısıyla bu radyolara reklam verilince, etki gücü az olmaya başlamıştır. Sadece televizyonun olması değildir bu mecranın etki gücünü azaltan, günümüzde internet artık her kesimden insanın evine kadar girmiştir. Neredeyse günlük işlerin hepsi internet üzerinden yapılabilmektedir. Bu da bu mecranın gücünü azaltan nedenlerin başında gelmektedir. Bu araçların işitsel olması, diğer kulvarlarda yapılan tanıtım konseptlerinden farklı tasarımlanmasını da beraberinde getirmiştir. Örneğin bir billboard tasarımı, bir afiş, bir televizyon, bir Outdoor tv v.b. tanıtımları daha farklı ve ciddi konsept çalışmalarını gerektirirken, radyolara reklam daha basit olarak tasarlanır. İşitsel de olsa, bazı firmaların çalışmaları yapılırken, tiyatral konseptlerin hazırlandığı olabilmektedir. Radyolara reklam maliyeti, diğer araçlara göre, pek çok firma için daha uygundur. Büyük, orta, küçük ölçekli firmalar tarafından kullanılabilmektedir. Bu tip tasarımlar genellikle ürünün net özelliklerini, maliyetini, nereden ve nasıl satın alınabileceğini belirterek, firmanın adres ve telefonlarını vermekle yetinmektedir. Yukarıda saydığımız tüm dezavantajlarına rağmen gene de radyo tanıtımlarının etki ettiği hedef kitlesi bulunmaktadır. Diğer kitle iletişim araçlarının bulunması ve toplum üzerinde bu derece etki etmesi, buradaki tasarımların aslında daha dikkatli, çarpıcı, basit, etkileyici tasarlanması gerektiği fikrini vermektedir bize. Bir kere burada kullanılan oyuncuların veya spikerlerin ses tonun özellikleri önem kazanmaktadır. Bir kişinin, tasarımı oynarken hangi sözcüklere, ne tip bir vurgu yapacağı, tanıtımı dinlenir hale getirmek için, ne tür bir yol izleyeceği önem kazanmaktadır. Radyolara reklam verildiğinde, en çok nerelerde, kimler tarafından dinlenmekte noktasında; toplu taşım araçları, uzun yol toplu taşım araçlarında, evlerde dinlenmektedir. Tabi bunları sayarken elbette ki popüler programlar her yerde dinlenmektedir. Bu durumlarda araya girilen kuşaklar, daha çok kişiye hitap etmektedir. Günümüzde, radyo reklam ve radyo tanıtımlarının en etkili oldukları bölgeler açısından değerlendirdiğimizde ise; kırsal kesimlerde (yani ilçelerde, köylerde, kasabalarda) dinlendiklerini, büyük şehirlerde ise radyodan çok televizyonun ve diğer araçların daha etkili olduklarını söyleyebiliriz. internet ise hemen her yerde her eve girmiş durumdadır. Radyo istasyonları internet üzerinden, online olarak ta yayın yapabilmekte ve oradan da dinlenmektedir. Bu araçların etki gücünün büyük şehirlere nazaran kırsal kesimlerde daha yüksek olduğunu söyleyebiliriz.
Bilindiği gibi reklam; firma, kurum ve kuruluşların kendi ürün ve hizmetlerinin özelliklerini hedef kitlelerine ulaştırdığı, iletişim mecrasıdır. Reklamın kullandığı iletişim biçimleri gün geçtikçe değişmekte ve çeşitlenmektedir. Hem görsel hem işitsel hem de algılara hitap eden reklam filmleri insanların dikkatini çekmekte ve izlenebilmektedir. Çünkü reklam iletimlerini, bütünlüklü bir konu halinde vermektedirler. Kimi zaman esprilerle, kimi zaman eğlenceli diyaloglarla, gündelik yaşamda olagelen ilişkilerin içerdiği özellikleri katarak vermekte olan reklam, zihinlere markalarını kazımaktadır. Reklam, hedef kitle ile iletişime geçerken, her yolu denemektedir. Filmler dışında, çarpıcı spotlarla da dikkat çekmektedir. Düşündürücü, dikkat toplayan seslendirmeli metinlerle de yapılmakta ya da sadece görüntü ve bir iki cümle ile de insanların ilgisini toplamaktadır. Reklam jingle (cıngılları) da bunlardan biridir. Hatta en güçlü etki bırakan, reklam iletişim yöntemlerinden biridir. Cıngıl yani Jingle, bütün dünyanın ortak dilini kullanmaktadır, yani müziği. Doğru planlanmış stratejik bir reklam çalışmasıyla, firmayı temsil edebilecek, insanların dinlemekten hoşlanabileceği veya ister istemez akıllarında kalabilecek bir müzik seçilmektedir. Aynı şekilde bu müziğe uygun ses tonu seçilmektedir. Müzik ve ses seçilirken, ilgili markanın veya firmanın, misyonu, vizyonuna uygun hisleri uyandırmasına çok dikkat edilmekte. Seçilen müzik veya ses, verilmek istenilen düşünce, duyguları hissettirmelidir. Verilmek istenen, güven, coşku, sevinç, yenilikçilik, merak, melankoli v.s. her neyse bu hisleri verebilmeye en yakın olanlar seçilerek veya üretilerek kullanılır. Reklam cıngılları, ya reklam seslendirme ajansı ya da (PR) piyasa araştırma şirketleri vasıtasıyla, müzisyene gelmektedir. Cıngıl talebinde bulunan ajans, reklam veren v.b. hangisi ise, müzisyene hem firma hem de reklam cıngılını yapacağı ürün veya hizmetleriyle ilgili biref verir. Bundan yola çıkarak, kullanılabilecek müziğin üretimi başlar. Bu noktada, müzisyenin normal koşullarda yaptığı müzik, burada yapacağı müzikten ayrılmaktadır. Burada istenen asıl şey, müziğin senaryo metine, spotlara uygun olmasıdır. Aslında temelde, müzisyenin müzik yapımcısı olma özelliğini bir tarafa bırakıp, reklamcı gibi düşünmesi ve hissetmesi istenir. Yaratımcı, pratik ve ustalık gibi reklamcı özellikler müzisyenden de istenir. Yapılan müzik çok kısa, saniyelerle verilmektedir. Bu yüzden reklamı en iyi ifade edecek müziğin uygunluğu önemli olmaktadır. Müzik üretildikten sonra, müzik, sesler ve senaryo montajı yapılarak yayınlanır. Televizyon reklam cıngıllarında müzik, ses, ve tema birbirleriyle uyum halindeyken önemli olmaktadır. Hâlbuki radyo reklamları görsellik olmadığı için burada müzik ve ses daha önemli hale gelmektedir. Günümüzde, reklam cıngılları televizyonlarda yayınlandıktan sonra, yani halkın kulağına geldiğinde, daha önceden izlendiğini ve konunun bilindiği varsayılarak, radyoya uyarlanmakta ve yayınlanmaktadır.
Radyo dinleyicisine yönelik genel tanımlamalar yapmak, bugün çok zor. Radyoların yayın politikaları, birbirinden farklı özelliklere sahip kitlelere hitap etmek üzere oluşturuluyor. Rock, arabesk, türkü, pop müzik radyo yayını v.b. çok çeşitli türlerde yayın yapanlar bulunuyor. Her ne kadar bunlar, müzik türleri olsa da bunları dinleyen kitlelerin özelliklerinde, birbirinden farklı yaşam biçimleri, dünya görüşleri, alışkanlıklar, istekler, beklentiler bulunuyor. Dolayısıyla markaların veya firmaların reklam verebilmek için, genel radyo dinleyicilerinin özelliklerini çözümlemeye çalışmaları, gereksiz bir çalışma olarak görünüyor. Bunun yerine, ürün ve hizmetlerini satın alabilecek kitle özelliklerinin belirlenmesi, bu kitlenin en çok dinlediği radyoların tespit edilmesi doğru bir yöntem olarak görünüyor. Reklam ajansları veya firmaların çoğu, radyo seçimlerini yaparken, genellikle bu istasyonların dinlenme oranlarına dikkat ediyorlar. Hiç veya çok az dinlenen bir radyo, ne kadar doğru seçilmiş olursa olsun, hedeflenen tüketici kitlesine ulaşamayacağı için yanlış olmaktadır. Bununla birlikte, dinlenme oranı ne kadar yüksek olursa olsun, satışı yapılan ürün, radyonun potansiyel dinleyicisine hitap etmiyorsa, bu seçim de bir o kadar yanlış olmaktadır. Hem radyoların dinlenme oranının yeterli olması gerekmekte hem de satışı yapılan ürün ve hizmetin radyo dinleyicisine hitap etmesi gerekmektedir. Yani reklam verilecek radyo istasyonun, bu kriterlere göre seçilmesi gerekiyor. Örneğin, türkü radyolarını dinleyen insanların, kendi yaşamlarını organize etme biçimleri farklıdır. Onların buna göre istekleri, tercihleri vardır. Aynı şekilde arabesk radyolarını dinleyenlerin de durumu aynıdır. Onların da istekleri, tercihleri farklı hatta onların yönlendirilme biçimleri, onlara gönderilmesi gereken mesajlar da farklıdır. Birbirinden farklı özellikteki her dinleyici kitlesi için geçerlidir bunlar. Radyo reklam tasarlama aşamasında bile, bu özellikler can alıcı noktalarda dururken, yayınlanması esnasında daha da önemli hale geliyor. Hedef kitle özellikleri, tanıtımların tasarım aşamasında da, yayınlanma aşamasında dikkate alınmalıdır. Bunların dışında, radyo dinleyicisinin özelliklerine göre çalışma yapmak ve reklam vermek, onların kendilerini ürün ve hizmete yakın hissetmelerini sağlamaktadır. Ürün ve hizmeti sahipleniyor, güven duyuyorlar. Radyo reklamı için oluşturulan mesaj cümleleri, fon müzikleri dinleyici kitlesine uygun, onların beğenerek dinleyebilecekleri türden olmalıdır. Bu mecranın dinleyici özellikleri, yukarıda belirtildiği gibi olurken, genel radyo dinleyicilerin özelliklerini de aynı zamanda yansıtabildikleri hesaplanmalıdır. Yani dinleyicilerin her an değişken olabildiği, farklı özellikler gösterebildiği, kendileriyle ve yaşamlarıyla uyuşmayan tercihlerde bulunabildikleri göz önünde tutulmalıdır.
Radyo reklamları hedef kitlenin doğru şekilde belirlendiği ve bu hedef kitlenin eğilimlerine uygun olarak planlamasının yapıldığı takdirde oldukça yüksek etki sağlayabilir. Taşınabilir olması, mobil cihazlarla uyumluluğu, herhangi bir başka aktivite esnasında ve herhangi bir zaman diliminde dinlenebilir olması radyoyu avantajlı kılan özelliklerin başında geliyor. Radyo sese dayalıdır ve bu sayede zihinsel imajlar yaratmak ve mevcut imajları güçlendirmek noktasında etkili bir araçtır. Algılama ve öğrenmenin büyük ölçüde görmeye dayalı olmasından dolayı radyonun sadece sese dayalı mesajları televizyon başta olmak üzere diğer görsel mecralar karşısında iletişim açısından zaman zaman zayıf kalabilse de, daha sık tekrarlanma özelliği ile bu zayıflık etkisi azaltılabilir. Radyo reklamları da diğer mecralarda olduğu gibi bir amacı gerçekleştirmek üzere yapılırlar ve bu amaç ürünlere göre değişiklik gösterir. Radyoda kamusal anlamda bilgilendirici, tutundurma amaçlı yani bir ürünün mümkün olan en çok kişiye tanıtılmasını ve satılmasını sağlamaya yönelik, yerleştirme amaçlı yani bir markanın, ürünün tüketicilerin zihinlerine yerleştirilmesi amacını taşıyan reklam çalışmaları gerçekleştirilir. Amaçları açısından diğer mecralarla aynı özelliklere sahip olan radyo reklamlarında ünlü kişilerin, seslerin kullanılması yaygın bir tercihtir. Radyo reklamları genellikle esprili bir dil kullanırlar. Müzik ve etkili, anlaşılır bir diksiyon radyo reklamlarının en önemli öğelerinden birisidir. Radyonun dinleyici kitlesini belirlemek daha kolaydır bu doğrultuda da hedef kitle ile örtüşen bir kanal, zaman dilimi, program seçilerek reklam mesajları yerleştirilebilir. Hala hızlı bir iletişim aracı olmasından dolayı özellikle güncel duyuruları yapmak ya da güncel olaylardan yararlanan reklam kampanyalarında önemli bir mecradır. Sadece sese dayalı olmasından dolayı kalıcılığı az gibi görünse de, tekrar edilen reklamlarla bu etkinlik arttırılabilir. Bunun yanı sıra özellikle farklı mecralarda yürütülen reklam kampanyalarına destekleyici olarak kullanıldığında etkin sonuçları daha fazla olur. Kullanım pratikleri açısından radyo oldukça geniş bir sosyo ekonomik kitleyi kapsayabilir. Düşük maliyetleri ile birleştiğinde bu ulaşılabilecek hedef kitle açısından radyonun tercih edilirliğini arttırır. Özellikle yerel bazlı reklam çalışmalarında bölgesel ve yerel radyoların diğer mecralara oranla etkisi genellikle daha yüksektir.